7 tips voor fijn oud worden

Fijn oud worden, dat willen we allemaal wel. Maar toch weten weinig mensen wat dat voor hen betekent, en dat terwijl naar verwachting een kwart van de bevolking over een aantal jaar 65+ is. Wat vinden we dan belangrijk, en wat kunnen we daar nu al voor regelen? Quirine, redacteur van Margriet, vroeg het haar redactie, lezers en Annet de Lange, ambassadeur van Leven Lang Leven. We mogen hier haar bevindingen met jullie delen.

Succesvol ouder worden
Als je denkt aan op een fijne manier ouder worden, kom je al snel uit bij ‘gezond ouder worden’ uit. Toch houdt fijn ouder worden meer in dan alleen een functionerend lichaam. Eigenlijk moet je dezelfde eisen aan het leven blijven stellen wanneer je tachtig bent, als wanneer je veertig bent. “Dat je stabiel kan blijven met de kwaliteit van leven, of dat je zelfs nog kan verbeteren: dat versta ik onder succesvol ouder worden,” zegt bijzonder hoogleraar Annet de Lange hierover. Maar hoe doe je dat? We bundelden al jullie én onze ideeën en kwamen tot een aantal inzichten.

Blijven werken
Voor Corine, productmanager bij Margriet, gaat het vooral om bezig blijven, ook wanneer je geen betaald werk meer hebt. “Wij plaatsten onlangs een oproep voor een Margriet reisreporter. Hierop reageerden Alie en Jen, beiden zestigplussers, nog hartstikke vitaal en vol enthousiasme.” Margriet-lezeres Femmie zag het ook niet zitten om zich na haar pensioen thuis te vervelen. “Ik doe nu een aantal dagdelen in de week vrijwilligerswerk. Daarnaast kan ik nu volop van mijn hobby’s en kleinkinderen genieten.” Kortom: niet thuis op de bank zitten, maar kijken wat je nog kunt doen en bijdragen.

Maatschappelijke betrokkenheid
De Lange ziet ook in haar onderzoek dat dit een belangrijk onderdeel van succesvol ouder worden is. “Betekenisvol actief zijn, is belangrijk voor langer kunnen leven. Maar je ziet dat dat niet voor iedereen even makkelijk is, dus ik zeg dat we dat niet allemaal moeten kunnen.” Niet alleen moet het lichamelijk mogelijk zijn, maar ook in de maatschappij moet er de ruimte zijn voor vijfenzestigplussers om bezig te blijven. “Ik denk dat dit makkelijker gaat als we een leven lang leren mogelijk maken,” zegt Annet de Lange. Het is belangrijk dat ouderen vanuit de maatschappij ook betrokken worden bij nieuwe innovaties en ontwikkelingen.

Blijven leren en ontwikkelen
Nieuwsgierigheid is hier een belangrijk onderdeel van. Het is niet zo dat je op een bepaalde leeftijd alles weet wat er te weten valt: je kunt altijd blijven leren en ontdekken. En dat draagt weer bij aan geluk. Voor Annemarie, coördinator reportage bij Margriet, is dat misschien wel het grootste geluk. Zij wil zich kunnen blijven ontwikkelen en haar passies achterna gaan. En vooral creatief blijven: “niet alleen in je uitingen maar vooral in je manier van denken. Ik moet er niet aan denken om zo’n oude zuurpruim te worden. Ik denk dat je met een creatieve blik veel beter in je vel zit.”

Nieuwsgierigheid naar ouder worden
Natuurlijk kun je het ouder worden zelf ook zien als aansporing om te leren. Actrices Isa Hoes en Medina Schuurman moesten eerst best wennen aan het idee dat ze nu ineens ‘middelbare vrouwen’ zijn. “Maar nieuwsgierig als wij zijn, zijn we daar nu een boek over aan het schrijven, en in gesprek met oudere vrouwen die ons kunnen informeren en inspireren. Feit is namelijk dat we allemaal ouder worden, langer moeten werken, en we niet meer, zoals een generatie terug, zogenaamde oude besjes zijn,” legt Medina uit.

Toegang hebben tot zorg
Natuurlijk is er niet voor iedereen de mogelijkheid om (lichamelijk) actief te blijven in de maatschappij. Als dit niet lukt, moet er wel een mogelijkheid zijn tot opvang en hulp. Iets wat momenteel steeds lastiger te krijgen is. Voor veel mensen is dit een van de grootste zorgen van het ouder worden. Eindredacteur Alexandra ziet dit terug bij haar eigen moeder van 93. “Ik zie bij haar hoe lastig het is om mantelzorg te krijgen. De meiden die bij haar langskomen om te helpen met douchen, hebben amper tijd om haar te helpen met aankleden.” Ook jullie roepen op tot een betere regeling. “Nu moeten veel ouderen thuis blijven wonen omdat er nergens plek is, met alle gevolgen van dien. En dat in zo’n welvarend land,” schrijft Margriet-lezers Annette. Daarnaast willen ouderen ook steeds langer thuis blijven wonen en autonoom blijven. Wanneer dit niet langer kan, is de nood hoog maar is er niet meteen plek. Een goede opvang en zorg blijft dus een belangrijk aspect van fijn ouder worden, en dan met name de wetenschap dat áls het nodig is, dat het er is.

Sociaal blijven
Als er geen professionele hulp beschikbaar is, is het fijn om mensen om je heen te hebben die je kunnen helpen wanneer nodig. Niet alleen voor de lichamelijke hulp, maar ook vanwege de sociale factor. Want sociaal blijven is een van de belangrijkste onderdelen van fijn ouder worden. Annet de Lange ziet dit ook in de wetenschap terugkomen. “Het blue zone-onderzoek is zo’n voorbeeld, waarin ze honderdjarigen in verschillende omgevingen hebben bekeken die op hoge leeftijd nog vitaal en actief zijn. Die gaven allemaal aan een hele sterke, sociale kern te hebben. Dat kan familie zijn, maar dat kunnen ook vrienden zijn.” Uit eerder onderzoek blijkt ook dat ouderen die veel met hun kleinkinderen bezig zijn, zich vaak gelukkiger voelen. En dat terwijl veel ouderen juist contacten verliezen naarmate ze ouder worden.

Je geluk in eigen hand
Uit al deze ideeën en bevindingen blijkt dat we fijn en gelukkig ouder worden voor een groot deel in eigen hand hebben. Ja, als ons lichaam niet meer meewerkt, zijn we afhankelijk van de zorg. Of als er financieel geen mogelijkheden zijn, kan dit lastige situaties opleveren. Maar voor alle andere facetten in ons leven kunnen we toch zelf een hoop bereiken. Helaas vinden veel mensen dit lastig, omdat er in de maatschappij een negatief gevoel hangt rondom ouder worden. Annet de Lange denkt daarom dat het belangrijk is dat mensen het goede voorbeeld krijgen, en dat we zelf actie ondernemen vóórdat het te laat is. “We wachten te lang tot de problemen ontstaan. Je zou dat veel meer preventief naar de toekomst toe met elkaar moeten oppakken. En je verantwoordelijk voelen voor je eigen leven, en er niet alleen vanuit gaat dat iemand anders dat voor je oplost.”

Dit artikel is geschreven door Quirine Brouwer. Lees hier het artikel op Margriet.nl.