Prof. dr. Robbert Huijsman: ‘Innoveer samen met het verpleeghuis’

Goede ideeën voor een andere, betere manier van zorg zijn er in overvloed. Maar om impact te bereiken moet je weten hoe het systeem dat je wilt veranderen in elkaar steekt. Dus als je wilt innoveren in een verpleeghuis, dan moet je erachter komen hoe het er daar aan toegaat. Welke inkomsten en uitgaven heeft een verpleeghuis en waar zit de ruimte voor innovatie? Tijdens de masterclass ‘Hoe werkt een verpleeghuis’ op 13 november tastte ambassadeur van Leven Lang Leven prof. dr. Robbert Huijsman samen met negen zorgpioniers af waar de kansen voor innovatie liggen bij het verpleeghuis.  

Robbert Huijsman is directeur-bestuurder van Geriant en hoogleraar Management en Organisatie van ouderenzorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. En ambassadeur van Leven Lang Leven. 

__________________________________________________________

Zorgorganisatie Geriant biedt hulp aan mensen met dementie en hun naasten. Van onderzoek en behandeling tot begeleiding en ondersteuning.
__________________________________________________________

Het wordt steeds gezelliger in verpleeghuizen, maar…

Echte gebreken komen rond je tachtigste. Slechts de helft van de 80-plussers leeft in goede gezondheid terwijl de rest vaak twee of meer aandoeningen heeft. De laatste jaren is de capaciteit in verpleeghuizen afgebouwd waardoor mensen langer thuis wonen. Dit betekent dat de ouderen die er komen in steeds minder goede gezondheid zijn. Robbert spreekt zijn frustratie hierover uit: 

“Onder het mom van een grotere kwaliteit van leven zijn de verpleeghuizen gezelliger geworden; een biljart, een café en een huiskamersfeer. Dat is leuk, maar de meeste ouderen liggen hier vrijwel de hele dag op bed. Als we deze trend doorzetten hebben we straks hele gezellige hospices.” 

Robbert benadrukt vanuit eigen ervaring ook dat het niet alleen maar treurnis is in het verpleeghuis: “Er gebeuren ook mooie dingen. Zo werd mijn vader bijvoorbeeld een stuk milder in het verpleeghuis waardoor we dichter bij elkaar kwamen op het einde.” 

Noodzaak voor innovatie, te veel filosofietjes over wat zorg is

We hebben in Nederland 160.000 plekken in verpleeghuizen. Dat aantal moet door de toenemende vergrijzing verdubbelen de komende twintig jaar om zorg op deze manier te kunnen blijven leveren. Die plekken en zorgmedewerkers komen er waarschijnlijk niet, dus we hebben iets anders nodig. Kunnen we misschien iets leren van andere landen? Robbert kijkt een beetje jaloers naar Japan: “In Japan is het percentage ouderen al net zo hoog als waar wij de komende jaren naartoe gaan. Daar innoveren ze erop los. Er is bijvoorbeeld een wc die je ontlasting analyseert, een exoskelet waardoor verzorgers meer zelf kunnen tillen en robots die ouderen van a naar b brengen.”

__________________________________________________________

Ook buiten Japan wordt geëxperimenteerd met slimme toiletten.

In Nederland experimenteert zorgcentrum Hoogstaete met een exoskelet voor zorgmedewerkers.

Ook in Nederland wordt steeds meer gebruik gemaakt van zorgrobots.
__________________________________________________________

Je ziet in Nederland steeds meer tussenoplossingen met beschermd wonen voor ouderen; in hofjes, op zorgboerderijen en bijvoorbeeld beschut wonen in een woonwijk. Robbert maakt zich zorgen over een teveel aan nieuwe ideeën die zijn gestoeld op een eigen theorie: 

“Het ritselt van de filosofietjes over wat zorg is en hoe we zorg moeten bieden. Deze concepten lijken met elkaar te concurreren en dat is een euvel.” 

__________________________________________________________

Bekende en veel toegepaste concepten zijn bijvoorbeeld Positieve Gezondheid van Machteld Huber en de Sociale Benadering van Anne Mei Thé.
__________________________________________________________

Pionier Loes Hulsebosch herkent dit: “Het ritselt ook van de ideeën rond krachtontwikkeling en betekenisvol leven bij de Leven Lang Leven-concepten. Hoe kunnen we de concepten en ideeën bundelen?” Met Leven Lang Leven willen we juist deze vraag beantwoorden. We streven ernaar dat al die kleine innovatieve eilandjes elkaar leren kennen en ondersteunen, zodat zij samen een plek aan de ‘zorgtafel’ krijgen en zo (sociale) innovatie duurzaam verankeren in beleid en praktijk.

Werk samen met zorgorganisaties

Behalve met uiteenlopende ideeën over wat goede zorg is, hebben zorgvernieuwers ook te kampen met een behoorlijk ondoorzichtige financieringsstructuur. Geldstromen lopen grotendeels via drie regelingen: de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Wet langdurige zorg (Wlz). Die regelingen worden uitgevoerd door zorgverzekeraars, gemeenten en regionale zorgkantoren. Daarbovenop komt ook nog dat er jaarlijks opnieuw afspraken worden gemaakt over de financiering van zorg en dat die afspraken verschillen voor zorgaanbieders. Zie daar maar eens van op de hoogte te blijven. Een voorbeeld: kwaliteit en innovatie vallen onder de Wlz en daarvoor is geld beschikbaar voor zorgorganisaties, maar niet voor sociaal ondernemers. Dus waar moeten zij aankloppen?

__________________________________________________________

Sinds 2019 is innovatie een vast onderdeel in de dialoog tussen zorgaanbieders en zorgkantoren. Lees meer
__________________________________________________________

Sociaal ondernemers moeten aankloppen bij zorgorganisaties, zegt Robbert: 

“Zorgorganisaties kunnen samen met jou financiering aanvragen voor jouw innovatie. Probeer dus in contact te komen met zorgorganisaties en ze te overtuigen van de meerwaarde van jouw product of dienst. Zij worden dan jouw ambassadeur om dat broodnodige geld binnen te krijgen.” 

Hoe ga je als pionier de samenwerking aan met zorgorganisaties? “Zorg dat je de taal spreekt.” adviseert Robbert. “Je moet bijvoorbeeld weten of je doelgroep binnen zorgprofiel vv6 of vv7 valt en welk tarief hierbij hoort. Hoe past jouw innovatie binnen dit tarief? En je innovatie moet ontzorgen, dat wil zeggen: maak je proces eenvoudig en met als doel een stuk zorg weg te nemen.” Het is essentieel om te weten op welke manier jouw innovatie meerwaarde creëert. En stel jezelf vooral ook de vraag: voor wie dan?

__________________________________________________________

Het zorgprofiel geeft een indicatie over de zorg waarop iemand mag rekenen. Lees meer
__________________________________________________________

Kom kijken naar de pitches van onze zorgpioniers

De pioniers van Leven Lang Leven werken nu hun prototypes uit en pitchen die op de slotbijeenkomst op vrijdag 15 januari 2021 aan onder anderen zorgorganisaties met als doel om samenwerking aan te gaan. Wil je hierbij zijn? Laat het weten aan Ferry Nagel.