Uitgelicht #3: Oud Geleerd Jong Gedaan

Enny van Arkel en Ilse Nieuwland richtten in 2014 Oud Geleerd Jong Gedaan op. Zij organiseren interactieve colleges voor ouderen door heel het land, gegeven door studenten. Toen wij dit initiatief tegenkwamen, bestempelden we het al snel als een best practice omdat we het als een prachtig voorbeeld zien van sociale innovatie dat bijdraagt aan de positieve beweging rond fijn ouder worden die we met Leven Lang Leven aanjagen.

 

Wat is Oud Geleerd Jong Gedaan?

“We organiseren in bijna heel het land colleges voor ouderen in wijkcentra, verpleeghuizen en bibliotheken. Deze worden gegeven door studenten met verschillende studieachtergronden. De colleges worden qua inhoud en niveau afgestemd op de deelnemers. Zo worden er colleges gegeven over strafrecht, geschiedenis, de watersnoodramp, filosofie, noem maar op.” 

Hoe kwamen jullie op het idee voor Oud Geleerd Jong Gedaan?

“Het begon met een vakantiebaantje in een verpleeghuis. We vielen van de ene positieve verbazing in de andere qua mensen die er wonen en hun kennis en ervaringen. Daar kregen we het idee colleges te geven aan de bewoners. In het begin ging het over onze vakanties, maar later ook over onze studies en zo gingen we steeds meer de diepte in. Je merkte dat het niveau veel hoger lag dan je dacht. Het zijn vaak mensen die niet meer weten wie ze zijn of waar ze zijn. Je krijgt dan al snel het vooroordeel dat ze überhaupt weinig weten, maar dat is absoluut niet waar! We dachten: ‘Waarom zijn activiteiten die voor ouderen worden georganiseerd dan zo vaak op redelijk laag cognitief niveau?’ Er zitten vaak mensen met veel kennis. Het is zonde dat daar zo weinig aanspraak op wordt gemaakt. Mensen vinden het fijn om een podium te krijgen. Onze colleges zijn daarom ook altijd erg interactief.”

________________________________________________________

“Ik voel me eindelijk weer serieus genomen. Het aanbod voor mijn doelgroep is behoorlijk beperkt als je niet van knutselen houdt.” 

– Quote van een deelnemer

________________________________________________________

Hoe komt zo’n college tot stand?

“We hebben overal in het land medewerkers. Zij werven studenten en hebben contact met wijkcentra, verpleeghuizen en bibliotheken. De medewerkers van de locatie weten wat voor mensen er komen en zij inventariseren dan welke onderwerpen de deelnemers leuk vinden. Voordat een student voor een groep ouderen komt te staan, gaat er zo’n 5-6 uur aan begeleiding aan vooraf. We proberen dan het niveau zo goed mogelijk af te stemmen op het publiek. We trainen de studenten ook in het anticiperen op de situatie die er ontstaat als het niveau toch hoger of lager blijkt te liggen; zij passen de inhoud dan aan. Tijdens het college worden prikkelende vragen gesteld, niet alleen gericht op kennis maar juist ook op meningen en ervaringen zodat iedereen kan deelnemen.”

Heeft Oud Geleerd Jong Gedaan ook invloed op het contact tussen jong en oud?

“Tijdens de colleges komen studenten en ouderen natuurlijk met elkaar in contact, maar dit resulteert meestal niet in blijvend contact. Dat is ook niet wat wij proberen te bereiken. Wat wij eigenlijk doen is de drempel voor studenten verlagen om naar een verpleeghuis of buurthuis te gaan en in contact te komen met ouderen. Zo laten we studenten in contact komen met de zorgsector en helpen we vooroordelen weg te nemen van studenten, maar ook van ouderen.”

“Daarnaast zien we wel dat er blijvende contacten worden gelegd tussen de deelnemers. We hebben nu een aantal locaties waarbij we structureel collegereeksen afnemen. Die hebben dan bijvoorbeeld elke vrijdag in mei een college over kunstgeschiedenis. Je ziet dan dat mensen vaker terugkomen en elkaar ook beter leren kennen. Je ziet studiegroepjes en nieuwe vriendschappen ontstaan.”

Hoe doen jullie dat nu in tijden van corona?

“Het plan was om uit te breiden, maar dat zit er voorlopig even niet in. Alle geplande colleges hebben we helaas moeten afgelasten. Wel bieden we sinds kort een aantal colleges kosteloos online aan voor alle leergierige ouderen die nu in isolement zitten.” 

_________________________________________________________

Middels hun crowdfundingactie hopen ze geld op te halen om nog meer colleges online beschikbaar te stellen, dus vind jij dit een mooi initiatief, dan kan je hier je steentje bijdragen!

________________________________________________________

Wat is jullie droom voor de toekomst?

“We willen alle leergierige ouderen in Nederland bereiken en ervoor zorgen dat jong en oud meer met elkaar in contact komen zodat vooroordelen verdwijnen. We proberen echt de stereotypering te doorbreken. Dat doen we ook door trainingen te geven op hogescholen. Dan inventariseren we welke associaties studenten hebben bij ouderen en dan worden er tientallen negatieve dingen geroepen: ‘ze klagen’, ‘ze zijn vermoeiend’, ‘ze herhalen alles’. Daarna vragen we: ‘Wie wil er graag oud worden?’ Dat wil iedereen. We verwijzen daarbij naar wat ze eerder riepen en stellen de vraag: ‘Maar waarom ambieer je dit dan?’ Daar zit natuurlijk iets scheef. We proberen fundamenteel bewustwording te creëren onder jongeren dat het absurd is dat ze zoveel negatieve associaties hebben bij ouderen terwijl het mensen zijn zoals jij en ik maar dan met vijftig jaar meer levenservaring. Zij zijn niet opeens een andere soort. Als we hiermee maar 1% van de studenten motiveren om iets met ouderen te gaan doen, dan is dat denk ik al een enorme winst.”

“Een leuk voorbeeld: Selma is een studente kunstmatige intelligentie. Ze komt uit het Midden-Oosten en is gesluierd. Veel ouderen reageren verbaasd als ze haar zien binnenkomen voor het college omdat het niet matcht met het plaatje dat ze in hun hoofd hadden. Selma gaat daar gelukkig supergoed mee om – daar begeleiden we haar ook in. Andersom was het ook verrijkend voor Selma. Zij wil nu haar kennis over kunstmatige intelligentie inzetten om hulpmiddelen te ontwikkelen voor ouderen.”

Wat is jouw visie op fijn ouder worden?

“Ik vind het belangrijk om liefdevolle mensen om me heen te hebben die me waardig behandelen en serieus nemen, ook als mijn geheugen of fysieke gestel me in de steek laat. Ik wil dus ook niet betutteld worden. Als je zegt: ‘Ik wil niet naar de bingo’, dat je er dan niet door een stagiaire naartoe wordt geduwd die de opdracht heeft gekregen zoveel mogelijk mensen bij de bingo te krijgen. Eigenlijk zijn het dezelfde waarden als die ik nu heb.”

Vind je dit net als wij een interessant initiatief en wil je meer weten? Of zie jij mogelijkheden als student, oudere, zorgverlener of locatiemedewerker? Neem dan eens een kijkje op de website van Oud Geleerd Jong Gedaan.