Eerst Napels zien, en dan sterven?

Door Eric Wie

“Eerst Napels zien, en dan sterven”, de Duitse schrijver Goethe muntte deze uitdrukking eind 18e eeuw na een bezoek aan Napels. Je hoort ‘em tegenwoordig niet zo vaak meer. Napels is allang niet meer die wonderschone wereldstad van lang geleden, toen het de hoofdstad was van het gelijknamig koninkrijk. Napels is daarom ook geen must see meer, voordat je eindelijk mag sterven.

“Eerst Napels zien, en dan sterven” wil zeggen dat je in alle rust kunt overlijden als je de schoonheid hebt gezien die de wereld te bieden heeft. Anderen geven er een meer actiematige betekenis aan. Dat je je dromen moet najagen, voordat het te laat is. Je moet eerst die berg beklimmen, duikend Great Barrier Reef hebben bekeken, dat olympisch record halen. Je moet, je moet, je moet… voordat je recht hebt op de verdiende rust van je dood.

Het lijkt zo logisch,we leven in een tijd dat je bijna alles kunt doen wat je op dat moment leuk vindt. Waarom dus je tijd verkwanselen aan werk dat je niet leuk vindt? Waarom wonen in een stad die niet de spannendste ter wereld is? Waarom zwemmen in een zee die niet de mooiste op aarde is? Waarom niet een keer een gevecht aangaan met de mobiele eenheid? Carpe Diem!

Toen ik in 1995 afstudeerde had ik nog een heel leven voor me liggen. Ik was als een onbeschreven blad. Met de studie die ik gedaan had, kon ik eigenlijk niets, dus ik dacht na over een diversiteit aan carrières verspreid over de hele wereld. Tekenleraar op Sint Eustatius was een concreet plan. Een week erna leek gids in een Hollands themapark in Nagasaki een nog beter plan. En de week daarop dacht ik aan een baan bij een Quaker State autoservicecenter in Los Angeles. Alles leek een tijdje realistisch, ik had geen enkele focus. Wat te doen? Ik bedacht dat ik mijn toekomstig leven maar eens moest opschrijven als een heldere tijdlijn.

Om een tijdlijn te creëren, heb je niet alleen een startpunt nodig, maar ook een eindpunt. Wat het leven betreft, is dat dus de dood. Daar is geen ontkomen aan. Ooit zou ook míjn leven eindigen. Dus ik besloot die einddatum alvast op te schrijven, dat gaf overzicht. Ik gaf de tijdlijn van mijn leven de naam Curriculum Illusione (ci), als de spiegel van mijn curriculum vitae. Ik schreef mijn eerste ci in 1995, waarop door de jaren heen vijf grote updates kwamen. Duizenden mensen volgden mijn voorbeeld en maakten hun eigen ci.*

Bij mijn eerste ci werd ik niet heel oud. In 2014 zou ik op 47-jarige leeftijd sterven op het racecircuit van Monza in de eerste bocht (of ik expres rechtdoor reed of dat er iets mis was met mijn auto zou men nooit weten te achterhalen). Ik heb mijn sterven in 2014 nog met gepast drama (en cake) herdacht. Het belangrijkste van zo’n sterfdatum, dat fictieve eindpunt, is dat je een tijdspanne creëert voor het overzicht.

De volgende stap in je ci zijn die zaken in je leven die je nog echt wil bereiken. Je leven zou incompleet zijn als die paar dingen niet lukken. Ga je vader worden? Start je een collectie op (en wanneer rond je die dan af)? Beklim je die berg? Bezoek je je zus toch nog één keer? Die voor jou wezenlijk belangrijke zaken verdeel je ‘met potlood’ over je tijdlijn. Dit doe je in een logische volgorde, waarbij je rekening houdt met praktische zaken als bijvoorbeeld gezondheid en economische aspecten.

Als die mooie momenten zijn opgeschreven, volgen de onvermijdelijkheden van het leven – je toekomst is wat dat betreft niet anders dan je verleden. Bekijk het positief! Je laat je ouders sterven in je tijdlijn, omdat je niet wilt dat ze jouw dood meemaken. Misschien geeft hun heengaan je wel de tijd om ergens naartoe te gaan of iets te doen waar je niet eerder aan toekwam. Wellicht blijft er ook wat fortuin achter en kun je iets aanschaffen dat een plek verdient op je tijdlijn. We zijn nog niet klaar met de zwarte bladzijden. Ziektes waarvan je in de nacht wakker ligt, je laat ze los door ze een plek in de tijdlijn van je leven te geven. Wie weet wat het je brengt. Vergeet ook niet om na te denken over het laatste deel van je leven, wanneer je zorg en ondersteuning nodig hebt. Hoe en waar wil je die tijd doorbrengen?

Tot slot is er ruimte voor kleinere maar nog steeds serieuze wensen. Als cement voegen ze de jaren aan elkaar, en bouwen zo een voor jou prettig leven. Geef ruimte aan de gedichten die je al jaren in je hoofd hebt. Maak die solo-reis door je favoriete land. Wanneer je klaar bent, ga je analyseren en schuiven. Is de volgorde haalbaar? Is het financieel mogelijk in deze volgorde? Is die auto nu werkelijk zo belangrijk? En moet die reis wel solo of toch liever met je geliefde?

Et voilà! Je leven is klaar! Wees niet bang, het is geen contract dat je met jezelf afsluit. Je blijft zelf de manager van je leven en mag besluiten over onverwachte fusies en noodzakelijke renovaties. Een ci geeft je focus; het scheidt de zin van de dagelijkse onzin. Je zal zien dat als je je eerste ci maakt, en dit serieus doet, dat het rust geeft. Dat er genoeg tijd is om alles te doen waar je gelukkig van wordt. In de juiste volgorde. Dus mijnheer Goethe: eerst sterven, en dan Napels zien.

download hier het Curriculum Illusione, je krijgt een schrikbarend leeg vel. Dat is jouw eigen onbeschreven blad, je toekomstig leven. Begin er in alle rust aan. Schrijf er iets in. Leg het weg. Denk er over na, droom ervan. Pak het terug, gum en herschrijf. Het is jouw leven, jij beslist. En niemand anders.

*Het ci heeft sinds de eerste versie vele vormen en samenwerkingen gekend. In 2000 maakte Ebbinge gebruik van het principe bij sollicitaties. In 2005 verscheen een praktische versie in het tijdschrift Intermediair en van 2007 tot 2010 werd het ci een multimediaal project bij de NTR (voorheen RVU).