Kraamkamer 1: vragen achter vragen en ont-stroeven

Op 5 juni trapten we het pioniersprogramma van Leven Lang Leven af met een online bootcamp. De zorgpioniers stonden stil bij de vraag: ‘Hoe gaan we met ons project bijdragen aan fijner oud worden?’ Ze pitchten hun idee aan de andere pioniers en een aantal juryleden van Leven Lang Leven. Op 3 juli vond de eerste offline bijeenkomst plaats, de zogenoemde ‘Kraamkamer’. We onderzochten samen de aannames achter de ideeën en de rol die de pioniers binnen hun project willen innemen.

Voor deze eerste Kraamkamer ontmoetten we elkaar bij Zandfoort aan de Eem in Amersfoort. Voor velen de eerste keer sinds de lockdown om met meerdere mensen bij elkaar te zijn. Aan de ene kant onwennig, aan de andere kant wakkerde het een hoop energie aan bij de pioniers. Ook de dag zelf had duidelijk twee kanten: de ochtend stond in het teken van denken en de middag in het teken van doen. 

Vragen achter vragen 

De dag werd ingeluid door Martijn Crowe. Hij stelde lastige vragen die iedereen aan het denken zette. Hij drukte iedereen op het hart om opstandig te zijn en grenzen op te zoeken. Want: “Voor systeemverandering moet je buiten de lijntjes tekenen.” Hij bevroeg de aannames die achter de projecten zitten en de woordkeuze die de pioniers gebruiken. Martijn: “Probeer allereerst de vraagstelling goed te krijgen, voordat je antwoord probeert te geven.” We zagen bedenkelijke gezichten en er vielen ongemakkelijke stiltes. Precies wat Martijn bedoelde met het opzoeken van grenzen. Het resultaat was een groep die zich verenigd en verbonden voelde door een gedeeld uitdagend proces. 

__________________________________________________________

Martijn Crowe, ofwel Martijn van Oorschot, is een Nederlandse kunstenaar, antropoloog, wetenschapper, organisatieadviseur, documentairemaker en schrijver. Hij interviewde en portretteerde ouderen over de hele wereld binnen het project ‘Elderly of the world’. 

__________________________________________________________

Energie-opwekkende inzichten

Na een ochtend vol vragen achter vragen, blikverruimende weetjes, inzichten in de essentie van processen en het kennismaken met nieuwe begrippen als ‘ont-stroeven’, gingen we in de middag concreter aan de slag in een open-space-setting.

__________________________________________________________

Open Space is een methode die ervoor zorgt dat groepen op een energieke manier een gezamenlijk probleem of doelstelling uitwerken. De pioniers bepalen zelf welke onderwerpen behandeld worden, bij welke onderwerpen ze aanwezig zijn en hoe lang ze daar aanwezig zijn. Deze setting heeft de inhoud van een conferentie, maar de energie van een koffiepauze. 

__________________________________________________________

Omdat veel pioniers van plan zijn de doelgroep onder de loep te nemen, gingen ze met elkaar in gesprek over hoe je een goede luisteraar bent. Op een flip-over werden ingevingen verzameld zoals: ‘vertrouwen’, ‘ruimte geven’, ‘volledig aanwezig zijn en aangeven als dat niet meer lukt’, ‘niet meteen een oplossing willen geven’, ‘niet reageren met een eigen versie’.

Bij een andere flip-over stond Marieke Beekers van Levensluister (een methode die het gesprek met en het luisteren naar ouderen verdiept en verrijkt). Zij vroeg zich af welke vragen de andere pioniers graag aan ouderen zouden willen stellen. Niet alleen nieuwe vragen kwamen naar boven, maar ook nieuwe manieren van vragen stellen. Zoals: noem een woord en bevraag wat er dan in iemands hoofd opkomt. 

Na de Open Space deelden we alle vragen en opbrengsten door ze op de grond uit te spreiden. Na een mentaal uitputtende ochtend was dit de perfecte methode om weer wat energie op te wekken. Het leverde veel nieuwe inzichten op.

Vooruitzicht

Froukje Sleeswijk Visser blikte nog vooruit naar Kraamkamer 2 met een introductie over stakeholder mapping. Ze benadrukte het belang van het doorontwikkelen vanuit de behoeften van de eindgebruiker en het begrijpen van de rol die je zelf binnen het project vervult. Froukje: “Als je zelf bovenop een idee zit, maak je anderen moeilijk (mede-)eigenaar.” 

__________________________________________________________

Froukje werkt als designonderzoeker bij TU Delft en zelfstandig via ContextQueen. Ze specialiseert zich in context mapping, strategie-ontwikkeling, eindgebruikeronderzoek en cocreatie.

__________________________________________________________

De pioniers gingen naar huis met de opdracht om de behoeftes, motivaties en zorgen van betrokkenen van hun project te onderzoeken en te visualiseren. De resultaten komen in Kraamkamer 2 aan bod. Het was een inspirerende dag vol gepeins, inzichten en verbondenheid.