Pionier: Bij elkaar aanschuiven

We stellen de pioniers één voor één aan jullie voor. Deze keer: Janneke Langelaan

Ik zie ze zitten in restaurants en cafés: ouderen die alleen eten. Het liefst schuif ik aan zodat deze mensen niet alleen eten, maar hoe weet je of ze daar behoefte aan hebben? Ik onderzoek de behoefte aan samen eten en op welke manier restaurants en mensen duidelijk kunnen maken dat je gewoon aan kunt schuiven. Want samen eten is meestal gezelliger dan alleen.

Ik ben een bevlogen cultuurdier en professioneel wereldverbeteraar. Aansprekende schrijver en creator. Ik ben een tech-fan, en online en offline campaigner. Scherp en analytisch in proces en gesprek. Nieuwsgierig en enthousiast over kunst, techniek en duurzaamheid.

Ik woon in Utrecht, hoewel niet enorm, toch een stad van formaat waarin je kunt verdwijnen. Waar het leven onpersoonlijk kan zijn. In de winkelrestaurants van bijvoorbeeld HEMA of IKEA zie ik soms een oudere dame of heer zitten: alleen aan een tafeltje met een kopje koffie of juist een volledige, betaalbare maaltijd. Het worden direct ‘eenzame ouderen’ in mijn hoofd, die de stilte ontvluchten en rumoer, levendigheid en de mogelijkheid tot contact opzoeken. Maar, zijn ze eenzaam? En vinden ze contact?

Al een tijd dwarrelen er ideetjes in mijn hoofd. Die vooral beginnen met dit soort vragen. Waarom komen ze hier? Waar denken ze aan? En: willen ze misschien dat er iemand bij ze komt zitten? Samen eten? Een gesprekspartner?

Er zijn vergelijkbare initiatieven, zoals EET met je hart, Resto van Harte, de Buddy Bench, de Kletskassa. Waar met geplande regelmaat iets wordt georganiseerd of een probleem in de kern aan wordt gepakt: fantastisch! Ik wil ze een stap voor zijn. Voor zelfstandige en gezonde mensen wiens netwerk wellicht begint uit te dunnen. Die graag buiten de deur eten, maar niet altijd gezelschap meekrijgen. Mensen die van een praatje houden, maar misschien niet zo assertief zijn.

Ik wil het bedrijfsleven aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Een restaurant vervult basisbehoeftes: er is voedsel, drinken, warmte, een plek om uit te rusten en de tijd door te brengen. En dit alles staat voor het grijpen: koffie, soep, een zitje, een krant. Hoe gaaf zou het zijn als menselijk contact net zo laagdrempelig was!

Wie heb ik nodig? Ik kan dit natuurlijk niet alleen. Logisch, samen gaat alles beter!” Een ontwerper, die weet wat werkt om in de openbare ruimte aandacht te trekken en hoe te activeren. Een ingang bij het bedrijfsleven: wat ligt er al aan ambities met betrekking tot eenzaamheid en mogen we een experiment komen uitvoeren? Proefkonijnen die het gesprek aangaan met alleen-etende-mensen. (Hier verheug ik me zelf al enorm op!) En geld, natuurlijk, om de noodzakelijke aanpassingen in een winkelrestaurant te maken.

Geen app. Geen afspraak die ver van tevoren is gemaakt. Geen voorwaarden, geen speciaal menu of actie-aanbiedingen. Wat dan wel? Misschien.. stickers op tafel? ‘Aan deze tafel wordt graag een gesprek gevoerd!’ bijvoorbeeld. Uitleg aan de muur? ‘Interesse in de medemens? Kom hier zitten!’

Ik ben benieuwd of grote winkels met in-store restaurants al eens hebben nagedacht over dit soort opties. Sinds twee jaar heeft de HEMA een foundation die zich inzet ‘voor een inclusieve samenleving’ en op dit moment de focus legt op taalvaardigheid. Ook IKEA heeft een ‘philanthropic arm’ die zich specifiek richt op ‘improving the lives of vulnerable children by enabling their families to create sustainable livelihoods’. Ik ben benieuwd of HEMA en IKEA een dergelijk initiatief als het mijne zouden willen overwegen voor hun eigen winkels. Beide foundations accepteren geen individuele aanvragen. Een samenwerking vanuit het Leven Lang Leven- pioniersprogramma kan wellicht anders landen.