• Nieuws, Zorgpioniersprogramma
  • door Marcel Oosterwijk

Veranderaarsdag #4: De toekomst tastbaar maken

De laatste Veranderaarsdag is achter de rug. We kwamen online bij elkaar om de prototype-stap van het design-thinking-proces te doorlopen. Froukje Sleeswijk-Visser nam de Veranderaars mee in de theorie achter prototypen. Vervolgens gooiden de Veranderaars al hun creativiteit in de strijd om met voorwerpen uit hun eigen huis uit te beelden hoe hun project er in de toekomst uit kan zien.

Blik terug

Deze Veranderaarsdag werd begeleid door Froukje Sleeswijk-Visser. Een oude bekende van Leven Lang Leven. Zo gaf ze vorig jaar een workshop aan de pioniers van 2020. Toen nog niet online, maar op een Rotterdamse boot in de zon. Froukje is design researcher bij de TU Delft en heeft daarnaast haar eigen bureau: ContextQueen. Voordat we met haar de materie indoken, blikten we terug op het proces dat we tot nu toe hebben doorlopen. Wat hebben we daar eigenlijk van opgestoken?

Wendy over de empathize-opdracht onder leiding van Jaap van Warmenhoven: “We gingen steeds dieper in op het thema. De anderen stelden mij verdiepende vragen waardoor ik steeds dichter bij de bron kwam. Dat vond ik bijzonder. Op die manier werd mijn plan ook meer een persoonlijk verhaal.” 

Pien over de workshop van de dames KO over define: “Het was heel waardevol. Het haalde mijn blinde vlekken weg.”

Jeroen over de intervisie tijdens Veranderaarsdag 3: “Er kwamen in de intervisie dingen naar boven die eerder onder de oppervlakte lagen. Daardoor heb ik een aantal concrete stappen kunnen zetten.”

Blik vooruit

Daarna wierpen we een blik vooruit. Froukje had vooraf de opdracht gegeven: pitch je project in één minuut aan de hand van de vraag: Waar zie je jouw project het liefst over vijf jaar? De vorm waarin de Veranderaars dat deden mochten ze zelf bepalen. De één maakte een collage, de ander schreef een gedicht en weer een ander vertelde aan de hand van een voorwerp uit de kamer.

Een paar voorbeelden van wat er werd gezegd:

Ilona, welzijnsmedewerker bij Talma Borgh die de missie heeft dat al haar collega’s werken volgens het principe van een leuke dag bezorgen: “Wij willen toewerken naar een handboek van hoe je cliënten meer geluksmomenten kunt bezorgen. Dat iedereen de meerwaarde ervan ervaart. Want als je je als personeel bewust wordt van je handelen, wat nauwelijks nog gebeurt, dan wordt het voor beide partijen beter.”

Martine die zich inzet voor het opnemen van seksualiteit en intimiteit in het zorgplan binnen GGZ Zorggroep: “Ik wil dat intimiteit en seksualiteit de gewoonste zaak van de wereld is. Dat de zorgmedewerkers bewoners echt leren kennen en weten wie graag een knuffel ontvangt en wie niet. Dat het onderdeel wordt van de dagelijkse zorg en dat we er gewoon over kunnen praten.”

Er kwamen een aantal hele concrete wensen naar voren. En dat is precies de meerwaarde van zo’n vraag waarbij je een aantal jaar vooruit denkt. Je maakt van iets abstracts iets concreets waar je naartoe kan werken.

Hoe werk je naar dat toekomstbeeld toe?

Froukje vertelde kort iets over prototypen. Een prototype is eigenlijk een eerste versie van iets. Dat kan een ding zijn, maar bijvoorbeeld ook een scenario of een rollenspel. Je maakt door te prototypen de toekomst vatbaar. Je denkt een ideale toekomst uit en vanuit daar kan je dan terugredeneren naar nu. Wat is er nodig om daar te komen? Door de verschillende stappen uit te werken, maak je het proces naar je droomsituatie overzichtelijk. Vervolgens kies je enkele stappen waar je nu mee aan de slag kan (zie afbeelding) zonder dat je het grote geheel uit het oog verliest. Je vult de stappen in maar er zullen altijd dingen incompleet blijven. En dat is niet erg, want dat zijn de punten waarop je anderen kan betrekken.

Toekomstbeeld uitbeelden

Na ondergedompeld te zijn in wat prototypevoorbeelden uit de praktijk, gingen de Veranderaars zelf aan de slag. Ze kregen de opdracht om het ideale toekomstbeeld dat de Veranderaars eerder presenteerden uit te beelden met materialen uit hun eigen omgeving. Het resultaat was fenomenaal! De Veranderaars haalden de meest willekeurige voorwerpen tevoorschijn en kwamen tot knutselwerken, scenario’s en storyboards.

Enkele voorbeelden:

Pien wil een kruisbestuiving tussen de ouderenzorg en gehandicaptenzorg bewerkstelligen en legt nu haar ideeën over hoe dat eruit kan zien vast op film zodat mogelijke deelnemers een beter beeld krijgen van het plan. Ze maakte daarom als prototype een storyboard van hoe die film er idealiter uit komt te zien. En aangezien het storyboard nog incompleet is, gaat ze de rest van het storyboard verder invullen met de deelnemers die nu al betrokken zijn.

Zoom-screenshot van Pien en haar prototype.

 

Jurgen die bij Carinova bezig is om zorgtechnologie meer op de werkvloer te incorporeren beeldde uit hoe er in de zorg veelal met technologie wordt omgegaan (zie sceenshot): de brandweerauto is de zorg die continu doorraast en brandjes blust. Er zijn vaak meerdere paden om iets op te lossen maar in de zorg wordt er vaak voor de makkelijkste weg gekozen. De moeilijkere of nieuwe weg (zorgtechnologie) wordt vermeden omdat je altijd obstakels tegenkomt (de olifant). Terwijl die weg er wel voor kan zorgen dat werken in de zorg uiteindelijk makkelijker gaat (de telefoon staat symbool voor de zorgtechnologie, helemaal rechts zie je het ‘afgebrande’ huis waar de brandweerwagen naar toe moet, de telefoon kan op het huis inzoomen waardoor de brandweer sneller weet waar ze moeten zijn). Hiermee probeert hij zijn collega’s in te laten zien dat de makkelijkste weg niet altijd de beste is en dat het implementeren van zorgtechnologie obstakels kent maar dat het het waard is om daar tegenaan te lopen.

Zoom-screenshot van Jurgen en zijn prototype.

 

Het beeldend maken van de toekomst laat inzien waar in je project nog aandacht voor nodig is en waar je anderen bij kan betrekken. Een realisatie die meerdere veranderaars hadden was dat hun uitwerking simpel moet zijn en dat ze er anderen bij moeten betrekken om de blinde vlekken in te vullen.

Nu alle Veranderaarsdagen zijn doorlopen zetten de Veranderaars nog een eindsprint in om met hun coaches de belangrijkste vervolgstappen te maken en een plan voor de toekomst op te stellen. Daarnaast gaan we deze maand samen de slotmanifestatie op 11 maart voorbereiden. Benieuwd wat we daar gaan doen? Lees hier meer en meld je aan!